از مسابقات تیراندازیباکمان مجروحینِ جنگ جهانی دوم تا الهامبخشترین
جنبش ورزشی امروز جهان پارالمپیک مسیری طولانی طی کرده است.
جنبشی فراتر از ورزش که به دنبال فراهم کردن فرصتهای بیشتر برای برابری
بشر است؛ از هر نژاد، رنگ، جنسیت و با هر سطحی از توانایی جسمی، حسی و ذهنی.
بعدازظهر ٢٩ جولای
درست همان روزی که شعلههای افتتاحیه بازیهای المپیک ۱۹۴۸ لندن در استادیوم ومبلی افروخته شد، نخستین بارقههای تولد الهامبخشترین جنبش ورزشی جهان هم، جایی دیگر در انگلستان روشن شد. در آن بعدازظهر ٢٩ جولای ١٩۴٨، هیچکس حتی دکتر گاتمن هم، هنوز تصوری از برگزاری شکوهمند اولین دوره رسمی بازیهای تابستانی پارالمپیک ١٩۶٠ در رُم نداشت...
اما او همان روز و در همان بیمارستان استوکمندویل، با چیدن آن شانزده سیبل مقابل دو زن و دوازده مردی که مجروح از جنگ جهانی دوم بازگشته بودند، نشان داد که رویاهای خود را چطور از روی ویلچر در ورزش دنبال کنند.
دکتر گاتمن
«سر لودویگ گاتمن»، عصبشناس آلمانی-انگلیسی که به اثربخشی ورزش در توانبخشی جسمی و روحی مجروحین جنگ پی برده بود همزمان با افتتاحیهی بازیهای المپیک ١٩۴٨ و با پایهگذاری اولین دوره بازیهای استوکمندویل، در واقع الهامبخش شکلگیری جنبش پارالمپیک شد.
گاتمن که سال ١٩٣٩، با افزایش قدرت نازیها و خشونتشان نسبت یهودیان، همراه خانواده خود به آکسفورد فرار کرده بود به دلیل تخصص و تجاربی که داشت سال ١٩۴٣، از سوی دولت بریتانیا مسوول تأسیس مرکز ملی آسیبدیدگان نخاعی استوک مندویل شد.
او در طول حیات خود خدمات ارزندهای انجام داد.
بعدها ورزشگاه استوکمندویل، مرکز ملی ورزش افراد دارای معلولیت در بریتانیا، توسط او در کنار بیمارستان ساخته شد. یک بیمارستان تخصصی توانبخشی عصبی نیز در بارسلون به نام انستیتو گوتمن به افتخار او نامگذاری شده است.
کمیتـه بینالمللـی پارالمپیک
کمیته بینالمللی پارالمپیک (International Paralympic Committee) به عنوان یک سازمان غیر دولتی، ۲۲ سپتامبر سال ١٩٨٩ به صورت رسمی تأسیس شد و کار خود را به ریاست «رابرت استوارت» کانادایی الاصل، در شهر دوسلدورفِ آلمان آغاز کرد.
استوارت تا سال ۲۰۰۱ هدایت این کمیته را بر عهده داشت.
رابرت استوارت، اولین رئیس IPC
پس از آن، «فلیپ کریون» رییس آمریکایی IPC هدایت این کمیته را تا سال ۲۰۱۷ ادامه داد.
فلیپ کریون، دومین رئیس IPC
از سال ۲۰۱۷ تاکنون نیز «اندرو پارسونز» از برزیل، ریاست کمیته بینالمللی پارالمپیک را بر عهده دارد.
مقر فعلی این کمیته در شهر بُن مستقر است.
اندرو پارسونز، رئیس فعلی IPC
براساس تعریف وبسایت کمیتهی بینالمللی پارالمپیک، واژهی «پارالمپیک» از ترکیب پیشوند «پارا» (همراه) و کلمهی «المپیک»، به معنای بازیهایی همراه و همگام با المپیک، ساخته شده است.
از رمِ ١٩۶٠ تا پاریس ۲۰۲۴، تاکنون ١۷ دوره تابستانی و ١٣ دوره زمستانی این بازیها برگزار شده است.
در نخستین دوره رسمی بازیهای پارالمپیک به میزبانی ایتالیا در شهر رم، ۴۰۰ ورزشکار از ۲۳ كشور با یکدیگر به رقابت پرداختند و پس از آن این بازیها هر چهار سال یکبار برگزار شد.
اولین بازیهای زمستانی پارالمپیک، سال ١٩٧۶ به میزبانی سوئد و آخرین دوره آن نیز در پکن ۲۰۲۲ برگزار شد.
فهرست میزبانهای تابستانی پارالمپیک در ۱۷ دوره گذشته:
رم ۱۹۶۰، توکیو ۱۹۶۴، تلاویو ۱۹۶۸، هایدلبرگ ۱۹۷۲، تورنتو ۱۹۷۶، آرنهم ۱۹۸۰، استوک مندویل و نیویورک ۱۹۸۴، سئول ۱۹۸۸، بارسلونا ۱۹۹۲، آتلانتا ۱۹۹۶، سیدنی ۲۰۰۰، آتن ۲۰۰۴، پکن ۲۰۰۸، لندن ۲۰۱۲، ریو ۲۰۱۶، توکیو ۲۰۲۰ و پاریس ۲۰۲۴
فهرست میزبانهای زمستانی پارالمپیک در ۷ دوره گذشته:
سوئد ۱۹۷۶، نروژ ۱۹۸۰، اینسبروک ۱۹۸۴، اینسبروک ۱۹۸۸، آلبرتویل ۱۹۹۲، لیلهامر ۱۹۹۴، ناگانو ۱۹۹۸، سالت لیک سیتی ۲۰۰۲، تورین ۲۰۰۶، ونکوور ۲۰۱۰، سوچی ۲۰۱۴، پیونگچانگ ۲۰۱۸، پکن ۲۰۲۲
ورزشهای پارالمپیکی
مجموعا ۲۸ رشته، شامل ۲۲ تابستانی و ۶ زمستانی، از ورزشهای تحت پوشش کمیته بینالمللی پارالمپیک به شمار میروند.
ورزش های تابستانی:
بدمینتون، بوچیا، بسکتبال با ویلچر، تکواندو، تنیس با ویلچر، تنیسروی میز، تیراندازی با کمان، تیراندازی، جودو، دوومیدانی، دوچرخهسواری، سوارکاری، شمشیربازی با ویلچر، راگبی با ویلچر، شنا، فوتبال نابینایان، کانو، روئینگ، گلبال، والیبال نشسته، وزنهبرداری
ورزشهای زمستانی:
اسکی پاراآلپاین، پاراسهگانه، اسکی صحرانوردی، پاراهاکی روی یخ، پارااسنوبرد و کرلینگ با ویلچر