اگرچه والیبال نشسته ایران در بخش مردان سالهای زیادی است که در میادین مختلف جهانی و پارالمپیک می درخشد، این رشته در بانوان با سابقه کمتر فعالیت و به همان اندازه تجربه اندک در میادین جهانی و بین المللی، در تلاش است تا به جایگاهی که شایستگی آن را دارد، دست یابد.
اگرچه والیبال نشسته ایران در بخش مردان سالهای زیادی است که در میادین مختلف جهانی و پارالمپیک می درخشد، این رشته در بانوان با سابقه کمتر فعالیت و به همان اندازه تجربه اندک در میادین جهانی و بین المللی، در تلاش است تا به جایگاهی که شایستگی آن را دارد، دست یابد.
این رشته به صورت رسمی فعالیت های خود را از سال ۱۳۷۵ آغاز کرد و مسابقات آن در سطح باشگاهی از سال ۱۳۸۰ شروع شد.
لیلی توکلی، نایب رئیس انجن والیبال معلولان، در این خصوص می گوید: مسابقات لیگ در اولین گام باحضور سه تیم آغاز شد و اکنون در سیزدهمین دوره برگزاری آن با حداقل ۱۲ تیم، رقابتها را برگزار می کنیم. البته اگر مسابقات در سطح قهرمانی کشور برگزار شود این تعداد به ۲۱ تیم هم خواهد رسید.
وی افزود: آغاز همکاری من با انجمن والیبال معلولان به سال ۱۳۸۱ برمی گردد و خوشبختانه توانستیم در این سالها استان هایی که در زمینه والیبال نشسته فعالیتی نداشتند را به حرکت واداریم و اکنون نمایندگان ملی پوش ما از ۱۰ استان در قالب تیم ملی حضور دارند و این تعداد در گذشته تنها به دو یا سه استان محدود بود.
والیبال نشسته بانوان ایران اگرچه در مسابقات برون مرزی اندکی شرکت کرده و عدد آن به انگشتان دو دست نمی رسد، اما موفق شده عناوین مختلفی را به دست آورد.
نخستین اعزام به هلند
اولین اعزام تیم والیبال نشسته بانوان به سال ۱۳۷۹ و مسابقات هلند بازمی گردد و دومین اعزام با یک سال فاصله، مسابقات اسلوونی در سال ۱۳۸۰ بود. در هر دو این مسابقات تیم ملی بانوان ایران به عنوان هشتم دست یافت. سال ۱۳۸۶ مسابقات آسیایی در شانگهای چین برگزار شد که نمایندگان کشورمان موفق شدند اولین نشان برون مرزی خود را به دست آوردند و در جایگاه سوم آسیا ایستادند.
مسابقات جام بین قاره ای در سال ۱۳۸۷ که به میزبانی کشور مصر برگزار شد، چهارمین حضور بانوان در مسابقات برون مرزی بود و اگرچه در این مسابقات به عنوانی بهتر از هفتمی دست نیافتند اما موفق شد مقابل آمریکا، قهرمان جهان، نمایش خوبی داشته باشد.
رقابتهای پاراآسیایی گوانگجو در سال ۲۰۱۰، خاطره ای است که بانوان ملی پوش به تلخی از آن یاد می کنند. در این مسابقات علیرغم شایستگی تیم ایران، نمایندگان کشورمان در پلی آف مقابل ژاپن شکست خوردند، سوم شدند و از راهیابی به پارالمپیک لندن ۲۰۱۲، بازماندند.
پس از این مسابقات، تیم ملی در سال ۱۳۹۰ در قالب تیم باشگاهی فولاد ماهان در رقابتهای باشگاه های آسیا به میزبانی چین اعزام شد و به عنوان نایب قهرمانی دست یافت.
ایران برای اولین بار در سال ۱۳۹۳ میزبانی مسابقات باشگاه های آسیا را بر عهده گرفت و بانوان والیبالیست کشورمان پس از چین عنوان نایب قهرمانی را از آن خود کردند.
پاراآسیایی اینچئون نقطه عطف بانوان
رقابتهای پاراآسیایی اینچئون در سال ۲۰۱۴ نقطه عطفی در تاریخ والیبال نشسته بانوان ایران شناخته می شود. ملی پوشان کشورمان در این مسابقات انتقام شکست تلخ خود از تیم ژاپن را گرفتند و با غلبه بر این تیم و کسب عنوان نایب قهرمانی توانستند برای اولین بار مجوز حضور در بزرگ ترین رویداد ورزشی معلولان جهان، یعنی پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو را به دست آورند.
اکنون تیم ایران با در دست داشتن سهمیه بازی های پارالمپیک، خود را برای حضور در دو رویداد مهم آماده می کند. یکی مسابقات جام بین قاره ای که اسفند ماه سال جاری به میزبانی چین برگزار می شود و دیگری بازیهای پارالمپیک ۲۰۱۶ ریو در برزیل که شهریور ماه سال ۹۵ برگزار می شود.
توکلی در خصوص آماده سازی ملی پوشان می گوید: در حال حاضر سومین دوره اردوهای آمادگی را پشت سر می گذاریم و تا زمان اعزام به مسابقات بین قاره ای، سه مرحله اردو دیگر در پیش داریم و در مجموع با حمایت هیات های استانی و اسپانسرها توانسته ایم برنامه های تمرینی مورد نظر را پیاده کنیم. در سال جدید نیز شش مرحله اردو پیش بینی شده که هر ماه تا زمان اعزام برگزار می شود.
جام بین قاره ای فرصتی برای خودباوری
مسابقات جام بین قاره ای برای ایران از اهمیت خاصی برخوردار است. تیم بانوان ایران تاکنون تنها یک بار سابقه حضور در مسابقات جام بین قاره ای را دارد و این فرصت خوبی است تا با روبرو شدن با بهترین های دنیا، شرایط خود را محک بزند و به نوعی به خودباوری برسد.
در مسابقات جام بین قاره ای تیم هایی از اروپا، آسیا، آمریکا و آفریقا حضور دارند و به نوعی این مسابقات شبیه سازی بازی های پارالمپیک ریو خواهد بود.
نایب رئیس انجمن والیبال معلولین در مورد شرایط ملی پوشان گفت: پنجاه درصد از بازیکنان ما زیر ۲۵ سال هستند و این نشان دهنده جوانگرایی و اهمیت به جذب استعدادهای جدید در تیم ملی بوده است و امیدواریم با این ترکیب جوان و پویا به بهترین نتیجه ها دست یابیم.
اکنون بانوان والیبالیست ایرانی با کامی شیرین از کسب سهمیه ورودی پارالمپیک، تلاش می کنند تا علیرغم تجربه کمی که به نسبت رقیبان خود دارند ، بهترین عملکرد خود را در میدانی بزرگ همانند پارالمپیک به نمایش بگذارند و بدون شک صرف نظر از نتیجه، صرف حضور در بازی های پارالمپیک، افتخاری فراموش نشدنی برای ورزش بانوان دارای معلولیت ایران خواهد بود.