به گزارش روابط عمومی کمیته ملی پارالمپیک، از پارالمپیک بارسلون ۱۹۹۲ تا پاریس ۲۰۲۴، زنان کشورمان راه درازی را طی کرده‌اند و در این مسیر پرفراز نشیب، نام ۱۲ بانوی ملی‌پوش به عنوان مدال‌آوران تاریخ ورزش ایران در این آوردگاه بزرگ به ثبت رسیده است.
شاید کمتر کسی بداند که نخستین زنان کاروان ورزش کشورمان نه در المپیک، بلکه در بازی‌های پارالمپیک شرکت کرده‌اند. البته بانوان پارالمپیکی علاوه بر حضور بیشتر در این آوردگاه (۹ دوره)، در مدال‌آوری نیز پیشرو بوده‌اند و تاکنون مجموعا، به ۱۹ مدال شامل ۸ طلا، ۶ نقره و ۵ برنز، دست یافته‌اند.
پیشگامـان
ایران برای نخستین بار سال ۱۳۷۱، چهار ورزشکار زن به بازی‌های پارالمپیک بارسلون ۱۹۹۲ اعزام کرد.
مهرناز کاظمی، منصوره اسودی، سارا عزیزی و معصومه کارگر ملی‌پوشان تیم پاراتنیس روی میز، اولین زنانی از ایران بودند که حضور در آوردگاهی بزرگ مانند پارالمپیک را تجربه کردند در حالی که کاروان ورزشی المپیک کشورمان در این سال، هنوز نماینده‌ای در بخش بانوان نداشت.
در بازی‌های پارالمپیک آتلانتا ۱۹۹۶ نیز، زهرا علی‌بیگی و فاطمه رائف، دو نماینده دیگر بانوان ایرانی بودند که در خط آتش مرحله مقدماتی مسابقات تیراندازی قرار گرفتند. گرچه علی‌بیگی و رائف به فینال رقابت‌های پاراتیراندازی آتلانتا ۱۹۹۶ راه پیدا نکردند اما کار نیمه‌تمام آن‌ها را چهار سال بعد، عاکف در سیدنی به انجام رساند.
مهرناز کاظمی، منصوره اسودی، سارا عزیزی و معصومه کارگر ملی‌پوشان تیم پاراتنیس روی میز در پارالمپیک آتلانتا ۱۹۹۶
یک. چراغ اول
با وجود این‌که ملی‌پوشان پینگ‌پنگ، اولین بانوان راه‌یافته‌ی کشورمان به بازی‌های پارالمپیک بودند، «نیره عاکف» ملی‌پوش مشهدی تیم پاراتیراندازی، اولین زن ایرانی بود که به سکوی این بازی‌ها رسید. عاکف با کسب نشان برنز تپانچه بادی ۱۰ متر در سیدنی ۲۰۰۰، چراغ مدال‌آوری زنان کشورمان در بازی‌های پارالمپیک را روشن کرد و همچنین نام خود را به عنوان اولین بانوی ایرانی مدال‌آور تیراندازی در این بازی‌ها نیز به ثبت رساند.
نیره عاکف، دارنده مدال برنز تپانچه بادی 10 متر، پارالمپیک سیدنی 2000
دو. از عاکف تا خدایاری
مدال‌آوری بانوان کشورمان در بازی‌های پارالمپیک آتن ۲۰۰۴ با اعظم خدایاری ملی‌پوش زنجانی کشورمان ادامه پیدا کرد. نشان برنز پرتاب دیسک خدایاری در آتن، اولین مدال تاریخ دوومیدانی پارالمپیک زنان ایران به حساب می‌آید.
اعظم خدایاری دارنده نشان برنز پرتاب دیسک، پارالمپیک آتن 2004
سه. اولین طلا
نقطه عطف طلایی تاریخ حضور زنان کشورمان در پارالمپیک با نام «زهرا نعمتی» بانوی پرافتخار کماندار ایران گره خورده است. نعمتی با کسب عنوان قهرمانی بازی‌های لندن ٢٠١٢، نه تنها عیار مدال‌های پارالمپیکی زنان را بالا برد بلکه عنوان نخستین زن طلایی ورزش ایران را نیز از آن خود کرد.
زهرا نعمتی و ساره جوانمردی بر سکوی قهرمانی و سومی پارالمپیک 2012 لندن (از چپ)
در این دوره از بازی‌ها تیم ملی ریکرو بانوان کشورمان با ترکیب « زهرا نعمتی، زهرا جوانمرد سیستانی و زنده‌یاد راضیه شیرمحمدی» موفق به یک نشان برنز نیز شد.
همچنین «ساره جوانمردی» در رقابت‌های تیراندازی بر سکوی سومی پارالمپیک ایستاد و با نشان برنز تپانچه بادی ۱۰ متر او، تیراندازی ایران دوباره به عرصه مدال‌آوری پارالمپیک بازگشت.
بانوان پارالمپیکی ایران اگرچه در بازی‌های ۲۰۰۸ پکن از کسب مدال بازماندند اما در لندن موفق به کسب یک مدال طلا و دو برنز شدند.
بازی‌های پارالمپیک ریو 2016
چهار. سه‌گانه‌ی زهرا و ساره
از لندن ۲۰۱۲ به بعد، زنان ایرانی در اندیشه‌ی خوش‌رنگ‌ترین مدال‌ها و ایستادن بر بلندترین سکوهای پارالمپیک بودند و نخستین سه‌گانه‌ی طلایی آن‌ها در برزیل شکل گرفت.
در بازی‌های ریو ۲۰۱۶، زهرا نعمتی با کسب نشان طلای رقابت‌های انفرادی ریکرو تیراندازی با کمان، از عنوان قهرمانی خود در بازی‌های پارالمپیک دفاع کرد. جایی که ساره جوانمردی نیز برای نخستین بار، به دو نشان طلای ارزشمند پارالمپیک دست یافت؛ او در دو ماده‌ی تپانچه بادی ۱۰ متر و تپانچه خفیف ۵۰ متر به عنوان قهرمانی رسید.
هاشمیه متقیان، ساره جوانمردی و زهرا نعمتی در پارالمپیک توکیو 2020
پنج. درخشش در سرزمین آفتاب تابان
محدودیت‌های جسمی، قرنطیه، پاندمی کرونا و حتی تعویق یک ساله‌ی بازی‌های پارالمپیک، هیچ‌کدام نتوانستند از فروغ ستارگان پارالمپیک کشورمان در سرزمین آفتاب تابان بکاهند.
در توکیو ۲۰۲۰، هاشمیه متقیان از خوزستان با پرتاب بلند نیزه‌ای که رکورد‌های جهان و پارالمپیک را شکست، نخستین طلای دوومیدانی زنان ایران در بازی‌های پارالمپیک را به نام خود ثبت کرد و هت‌تریک طلایی زنان ایران با ۳ نشان طلای متقیان، جوانمردی و نعمتی برای دومین بار رقم خورد.
شش. پاریس ۲۰۲۴
پاریس ۲۰۲۴ و پارالمپیک هفدهم برای بانوان کاروان «فرزندان ایران» سرشار از اتفاقات شیرینی‌ست که برای اولین بار در تاریخ ورزش کشورمان رقم خورد. از مجموع ۱۲ زنی که به پارالمپیک پاریس اعزام شدند، شش ورزشکار به مدال رسیدند.
«ساره جوانمردی»، ملی‌پوش پرافتخار پاراتیراندازی کشورمان با ایستادن بر سکوی قهرمانی تپانچه بادی ۱۰ متر، کارنامه پارالمپیکی خود را پنج مداله کرد و در پاریس ۲۰۲۴ به چهارمین نشان طلای این رویداد بزرگ دست یافت. با این رکورد استثنایی، جوانمردی، یک بار دیگر ثابت کرد عنوان «ملکه تپانچه جهان» شایسته‌ی اوست. اگرچه نعمتی با طلای ریکرو ۲۰۱۲ لندن، نخستین مدال تیراندازی با کمان ایران را به نام خود ثبت کرد اما «فاطمه همتی»، در پاریس ۲۰۲۴ با کسب دو نشان نقرهی ارزشمند مسابقات انفرادی و میکس، عنوان نخستین مدال‌آور کامپوند کشورمان در بازی‌های پارالمپیک را از آن خود کرد.
«زهرا رحیمی» جوان‌ترین ورزشکار کاروان کشورمان با ١۵ سال سن و کسب عنوان نایب‌قهرمانی، صاحب نخستین مدال پارالمپیک بانوان تکواندوکار ایران شد.
«هاجر صفرزاده» اولین زنی که از ایران در بازی‌های پارالمپیک دوید و در فینال دو ۴۰۰ متر پاریس ۲۰۲۴ به مدال رسید.
نقرهی صفرزاده، نه تنها نخستین نشان پارالمپیک زنان ایران در ماده‌ی دو به حساب می‌آید، بلکه اولین مدال زنان نابینا و کم‌بینای ایران در بازی‌های پارالمپیک به شمار می‌رود.
«پرستو حبیبی» با ایستادن بر سکوی دومی بازی‌های پاریس به نخستین مدال زنان کشورمان در پرتاب کلاب پارالمپیک دست یافت و همچنین عنوان جوان‌ترین دوومیدانی‌کار ایرانی دارنده‌ی مدال پارالمپیک را به خود اختصاص داد.
«الهام صالحی» نیز با اولین حضور پارالمپیکی خود در بازی‌های پاریس به نشان برنز پرتاب نیزه دست یافت.
اگرچه پرونده حضور بانوان ایران در پاریس ۲۰۲۴ با کسب بیشترین مدال پارالمپیک (۱ طلا، ۴ نقره و ١ برنز) بسته شد اما این قصه سر دراز دارد و این روزها، دور جدید تلاش زنان با اراده کشورمان آغاز شده است.